Thực trạng chuyển đổi số tại các doanh nghiệp sản xuất
Thực trạng chuyển đổi số tại các doanh nghiệp sản xuất
III. THỰC TRẠNG CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT
Các doanh nghiệp sản xuất rất đặc thù, quy trình không ai giống ai. Mô hình hoạt động lại phụ thuộc nhiều vào yếu tố nhân sự, dẫn đến khó khăn trong tối ưu quy trình và tự động hoá vận hành. Các doanh nghiệp sản xuất đang gặp phải hầu hết những thách thức trong quá trình triển khai Chuyển đổi số như sau:
1. Thiếu lãnh đạo có khả năng thúc đẩy đổi mới
Chuyển đổi số ngay từ khái niệm không phải chỉ là một sự thay đổi nhỏ mà đó là một sự chuyển đổi toàn diện và xuất phát từ sâu bên trong doanh nghiệp. Vì vậy, chuyển đổi số cần có lãnh đạo có khả năng thúc đẩy đổi mới hay ngắn gọn hơn là lãnh đạo đổi mới. Một lãnh đạo hội tụ đầy đủ các yếu tố quan trọng quyết đoán, truyền cảm hứng, gương mẫu, giao quyền và động viên. Phần lớn, lãnh đạo các doanh nghiệp xem việc chuyển đổi số là trách nhiệm của bộ phận IT. Ở chiều ngược lại, nhiều giám đốc bộ phận IT cũng nghĩ bộ phận mình có thể tạo ra chuyển đổi cho doanh nghiệp mà không cần quá nhiều can thiệp của lãnh đạo. Đây là một trong những lý do chính dẫn đến việc đại đa số các dự án chuyển đổi số trong doanh nghiệp chưa thành công.
2. Thiếu hoặc yếu về một hoặc nhiều năng lực động của tổ chức
Năng lực động là khả năng tích hợp, xây dựng và tái cấu trúc lại các năng lực bên trong và bên ngoài của doanh nghiệp để thích ứng kịp thời với môi trường thay đổi nhanh chóng. Ba khả năng chính của năng lực động gồm: khả năng nhận biết cơ hội, khả năng nắm bắt cơ hội và khả năng thực thi cơ hội. Những doanh nghiệp thành công là những doanh nghiệp mạnh về cả ba khả năng trong năng lực động nêu trên. Trong khi đó, các doanh nghiệp thất bại thì thường là yếu hoặc thiếu các năng lực động trên, bên cạnh các yếu tố khác.
3. Chưa xây dựng được nền tảng văn hóa doanh nghiệp phù hợp
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy sáng tạo và phát minh những điều mới trong doanh nghiệp. Đây được cho là một trong những yếu tố quyết định đến khả năng thành công trong chuyển đổi số. Trong các cải cách hoặc thay đổi lớn, luôn có rất nhiều phản kháng từ nhiều nguồn cả bên trong và bên ngoài. Vì vậy rủi ro trong quá trình chuyển đổi là thường trực. Một khi việc chấp nhận rủi ro, dám thử, dám sai và thích ứng nhanh đã trở thành chuẩn mực văn hóa trong các công ty thì quá trình chuyển đổi số sẽ trở nên thuận lợi hơn.
4. Hiểu sai về năng lực số
Năng lực số của doanh nghiệp không chỉ là phần cứng (ICT infrastructure) mà là tổng hợp của nhiều năng lực khác như hạ tầng công nghệ, quy trình thu thập và quản lý dữ liệu, khả năng phân tích, khả năng đưa ra các giải pháp dựa trên phân tích dữ liệu và công nghệ, và khả năng bảo mật. Nhiều doanh nghiệp hiểu sai hoặc hiểu chưa đầy đủ về năng lực số. Những doanh nghiệp này chỉ chú trọng phần cứng vì vậy họ lao vào các dự án đầu tư công nghệ tốn kém trong khi đó các giải pháp đưa ra không đáp ứng được kỳ vọng của khách hàng và nhân viên vì sự yếu kém ở những năng lực số khác.
5. Sai lầm trong chiến lược chuyển đổi số
Các doanh nghiệp thường mắc phải một số sai lầm trong chiến lược tổng thể như:
• Quá thiên về công nghệ mà quên rằng con người mới là chủ thể chính trong quá trình này (đội ngũ nhân viên, cổ đông, khách hàng và nhà cung cấp): Cần phải có quản trị công ty tốt và chú trọng đồng thời các yếu tố quan trọng nêu trên.
• Quá ảo tưởng về khả năng thành công của chuyển đổi số và đưa ra những mục tiêu không tưởng trong khoảng thời gian thực thi ngắn: Khi mục tiêu không đạt hoặc khi quá trình triển khai gặp quá nhiều thách thức sẽ chắc chắn ảnh hưởng các bước/dự án tiếp theo.
• Quá cầu toàn và thận trọng khi triển khai: Không có gì là tuyệt đối và việc cẩn trọng quá cũng tồi tệ như việc bất cẩn. Vì vậy, khi lãnh đạo doanh nghiệp có tư tưởng hoàn thiện tuyệt đối thường sẽ làm quá trình chuyển đổi số trở nên rất chậm chạp và cuối cùng phải chịu chi phí cao.
• Thiếu tập trung, thiếu chuẩn bị và không ưu tiên nguồn lực cho quá trình chuyển đổi số: Sai lầm này thường là do việc chưa hiểu thấu đáo bản chất của từ ‘chuyển đổi’ trong cụm từ ‘chuyển đổi số’. Tùy vào lĩnh vực hoạt động và độ lớn của từng doanh nghiệp mà chi phí và các nguồn lực có thể khác nhau nhưng chuyển đổi số thường nhắm đến những thay đổi căn bản trong quá trình vận hành, giao tiếp, và thậm chí cả mô hình kinh doanh. Vì vậy, lãnh đạo doanh nghiệp phải tập trung và ưu tiên nguồn lực để đảm bảo chuyển đổi số thành công.